ΤΟ ΕΚΘΕΜΑ
Τύλισος. 1600 -1450 π.Χ.
Τα δύο χάλκινα ανδρικά ειδώλια αγοράστηκαν από έναν χωρικό στην Τύλισο στις αρχές του εικοστού αιώνα, λίγο μετά την έναρξη των ανασκαφών από τον Ιωσήφ Χατζιδάκη. Αποτελούν εξαιρετικά έργα της χαλκοπλαστικής των νεοανακτορικών χρόνων. Έχουν κατασκευασθεί με χύτευση και σώζονται σχεδόν ακέραια. Αναπαριστούν δύο άνδρες διαφορετικής ηλικίας, έναν νεαρό με ψιλόλιγνο σώμα και έναν μεγαλύτερο με ογκώδη κατατομή. Και οι δύο φορούν το τυπικό μινωικό περίζωμα, ενώ στον νεότερο διακρίνεται ένα απλό περιδέραιο στο λαιμό και κρίκοι στα πόδια. Εικονίζονται όρθιοι, με τον κορμό κεκλιμένο προς τα πίσω και με το δεξί χέρι ανυψωμένο στο μέτωπο, χειρονομία που θεωρείται ότι εκφράζει δέηση ή επίκληση στη θεότητα, ενώ το αριστερό παραμένει προσκολλημένο στο σώμα. Αυτή είναι η λεγόμενη «στάση του σεβίζοντος», στην οποία αποδίδονται τα περισσότερα νεοανακτορικά χάλκινα ειδώλια λατρευτών. Χαρακτηρίζονται επίσης από την έντονη απόδοση των μυών και την εκφραστικότητα που δηλώνεται με την κλίση του σώματος προς τα πίσω και το τέντωμα των ποδιών. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι τα δύο ειδώλια και ένα τρίτο παρόμοιο που βρέθηκε στις ανασκαφές προέρχονται από τον μινωικό οικισμό, ενώ τα περισσότερα χάλκινα ανθρωπόμορφα ειδώλια έχουν βρεθεί σε ιερά σπήλαια και λιγότερα σε ιερά κορυφής. Εκτός από τη λατρευτική ή αναθηματική τους χρήση, θεωρείται ότι τα χάλκινα ειδώλια, σε αντιδιαστολή με τα πήλινα, υποδήλωναν και τη διακεκριμένη κοινωνική θέση του αναθέτη, ο οποίος είχε πρόσβαση σε πολύτιμα για την εποχή χάλκινα αντικείμενα.