ΤΟ ΕΚΘΕΜΑ
Κνωσός, Μικρό Ανάκτορο. 1600-1450 π.Χ.
Ένα αριστουργηματικό έργο της μινωικής τέχνης, το λίθινο σκεύος σε μορφή κεφαλής ταύρου αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα τόσο της τεχνικής επιδεξιότητας στη λιθοτεχνία όσο και της ιδεολογίας των μινωιτών, καθώς ο ταύρος αποτελεί εμβληματικό θρησκευτικό σύμβολο του μινωικού κόσμου. Το αγγείο είναι αποκατεστημένο. Σώζεται μόνο η αριστερή πλευρά του κεφαλιού, και τα κέρατα, που δεν βρέθηκαν, πρέπει να ήταν ξύλινα και επιχρυσωμένα. Είναι φτιαγμένο από μαύρο στεατίτη λίθο. Το κεφάλι και ο λαιμός του ζώου παριστάνονται ιδιαίτερα φυσιοκρατικά, ενώ λεπτομέρειες όπως το τρίχωμα αποδίδονται με ανάγλυφο και εγχαράξεις. Ένθετα υλικά, ορεία κρύσταλλος και ίασπις, σχηματίζουν τα μάτια και θαλάσσιο όστρεο έχει χρησιμοποιηθεί για να τονίσει το ρύγχος. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κρύσταλλος που σώζεται στο δεξί μάτι, κοίλος στην πίσω πλευρά, λειτουργεί σαν φακός που μεγεθύνει την κόρη του ματιού δίνοντας έτσι μεγάλη ζωντάνια στην έκφραση του ζώου. Το αποτέλεσμα είναι μια εντυπωσιακή, σχεδόν υποβλητική, απόδοση του ταύρου. Το σκεύος είναι ένα ρυτό, δηλαδή ένα τελετουργικό σκεύος που χρησίμευε για σπονδές και προσφορές υγρών αγαθών στη θεότητα. Το υγρό εισχωρούσε σε οπή στο πίσω μέρος του λαιμού και έσταζε από οπή στο στόμα του ταύρου. Παρόμοια σκεύη έχουν βρεθεί στη Ζάκρο και το Παλαίκαστρο. Τα λίθινα ρυτά σε σχήμα ταυροκεφαλής χρονολογούνται στην περίοδο των Νέων Ανακτόρων και αποτελούν εξέχοντα δείγματα του υψηλού επιπέδου της ανακτορικής, πιθανώς κνωσιακής, τέχνης.