ΤΟ ΕΚΘΕΜΑ
Γόρτυνα. 600-480/470 π.Χ.
Η μεγάλη ορθογώνια πλάκα, διακοσμημένη με θεϊκή τριάδα σε έξεργο ανάγλυφο, προέρχεται μάλλον από επένδυση του τοίχου στην είσοδο του λεγόμενου ναού της Αθηνάς στην ακρόπολη της Γόρτυνας. Η κεντρική, ψηλότερη ανδρική μορφή εικονίζεται με το σώμα και το κεφάλι μετωπικά και με τα πόδια να δείχνουν κίνηση προς τα δεξιά. Ο άνδρας φαίνεται να ακουμπά τα απλωμένα χέρια του στους ώμους των δύο γυναικείων μορφών αριστερά και δεξιά. Αυτές με τα χέρια κατεβασμένα παράλληλα με το σώμα, φορούν ιδιαίτερα ψηλό πόλο. Και οι τρεις μορφές αποδίδονται σχηματοποιημένες και ραδινές σε θεϊκή γυμνότητα, με τα μακριά μαλλιά μοιρασμένα συμμετρικά σε σχέση με το κεφάλι, με τακτοποιημένους σχοινοειδείς πλοκάμους. Το θέμα της θεϊκής τριάδας, γνωστό από παλιότερα αιγυπτιακά παραδείγματα, εμφανίζεται στα κρητικά ιερά του 8ου-7ου αι. π.Χ. με σχετική συχνότητα και σε διάφορες μορφές της τέχνης, χωρίς να μπορεί κανείς με ασφάλεια να ταυτίσει τις θεότητες με βάση την ονοματολογία του μεταγενέστερου ολυμπιακού πάνθεου. Οι καταβολές της κρητομυκηναϊκής θρησκείας και οι επιρροές από την Ανατολή προσδίδουν στο συγκεκριμένο τέχνεργο μια συγκρητιστική μορφή με όλα τα χαρακτηριστικά της δαιδαλικής τέχνης.