ΤΟ ΕΚΘΕΜΑ
Ιερό Ερμή και Αφροδίτης, Σύμη Βιάννου. 690- 670 π.Χ.
Το ιερό της Σύμης στη Βιάννο, μέσα σε δασώδη περιοχή στην οροσειρά της Δίκτης, λειτουργούσε αδιάλειπτα για σχεδόν 2500 χρόνια, από το 2000 π.Χ. έως τον 7ο αι. μ.Χ. Από την ίδρυσή του ως υπαίθριο ιερό στους μινωικούς χρόνους, έως τη μεταφορά της λατρείας στο εσωτερικό ναού τον 4ο αι. π.Χ., το εθιμοτυπικό της λατρείας διατηρήθηκε αμετάβλητο, με σκεύη και αφιερώματα που προσαρμόζονταν ανάλογα με την περίοδο στην εκάστοτε θρησκευτική και κοινωνική ιδεολογία. Ένα τέτοιο αφιέρωμα ήταν και το χάλκινο αυτό περίτμητο έλασμα, το οποίο αναπαριστά τον θεό Ερμή, και χρονολογείται στον 7ο αι. π.Χ., την εποχή δηλαδή που ξεκινά στο ιερό η λατρεία του θεού. Το έλασμα ήταν αρχικά προσηλωμένο πάνω σε ξύλινη πλάκα. Καθώς στο ιερό της Σύμης ο Ερμής λατρευόταν ανάμεσα στις άλλες ιδιότητές του και ως “κεδρίτης”, προστάτης του ιερού του δένδρου και κυρίαρχος της φύσης, εικάζεται ότι οι πίνακες αυτοί τοποθετούνταν πάνω σε κάποιο δένδρο. Η συγκεκριμένη απεικόνιση του θεού παραπέμπει στα χαρακτηριστικά που του αποδίδονται στα ομηρικά έπη. Ο θεός είναι νέος, ενδεδυμένος με ιμάτιο και κρατάει στο ένα του χέρι ψηλή ράβδο, στοιχείο που δηλώνει την ιδιότητά του ως άνακτα. Στο άλλο του χέρι κρατά μικρότερη ράβδο με τρεις φυλλόσχημες απολήξεις, ανακαλώντας τον ομηρικό χαρακτηρισμό “τριπέτηλος”. Είναι προφανής από την εικονογραφική σημειολογία η σύνδεση του Ερμή με τη φύση και τη γονιμότητα, μια ιδιότητα που σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές καθιστούσε τον Ερμή ζωοδότη και πλουτοδότη των θεών.