ΤΟ ΕΚΘΕΜΑ
Ζάκρος, Ανάκτορο, 1600-1450 π.Χ.
Τα μοναδικής ποιότητας τελετουργικά λίθινα αγγεία που βρέθηκαν στα θησαυροφυλάκια των ιερών των ανακτόρων της Ζάκρου και της Κνωσού, ορισμένα πραγματικά έργα τέχνης, μαρτυρούν την πολυτέλεια των εκδηλώσεων της επίσημης ανακτορικής λατρείας. Αντιπροσωπευτικό δείγμα αποτελεί το αγγείοαπό τη Ζάκρο που φέρει ανάγλυφη παράσταση θρησκευτικού περιεχομένου, γνωστό ως “Ρυτό του Ιερού Κορυφής”. Πρόκειται για ένα τελετουργικό σπονδικό σκεύος από πράσινο στεατίτη. Αρχικά όλη η επιφάνειά του καλυπτόταν με φύλλο χρυσού από το οποίο διασώθηκαν πολύ μικρά κομμάτια σε επτά σημεία του αγγείου. Η ανάγλυφη παράσταση εικονίζει υπαίθριο ιερό χώρο σε βραχώδες τοπίο με αιγάγρους. Ο ιερός χώρος ορίζεται από την πρόσοψη κτηρίου με τριμερή διάρθρωση και τοίχο που περιβάλλει ανοιχτό χώρο. Το κεντρικό τμήμα του κτηρίου θυμίζει κλειστή είσοδο διακοσμημένη με σπείρες. Στον εσωτερικό ανοικτό χώρο υπάρχουν τρεις κατασκευές που έχουν χαρακτηρισθεί ως βωμοί. Τα πλαϊνά τμήματα του κτηρίου, ο τοίχος που περιβάλλει τον ανοιχτό χώρο μπροστά του και ο ένας βωμός επιστέφονται με τα λεγόμενα κέρατα καθοσίωσης,ένα από τα σημαντικότερα μινωικά θρησκευτικά σύμβολα. Η εικονογραφία της σύνθεσης, με την ιδιαίτερα παραστατική και λεπτομερή απεικόνιση του τοπίου και των κατασκευών, αποδίδει σχεδόν ρεαλιστικά την εικόνα των ιερών κορυφής ή άλλων υπαίθριων ιερών που έχουν έλθει στο φως από ανασκαφές. Ειδικότερα, περίβολοι με κτιστά βάθρα στο εσωτερικό τους έχουν ανασκαφεί στα υπαίθρια ιερά του Γιούχτα και της Σύμης Βιάννου και γι’ αυτό τον λόγο η επικρατέστερη ερμηνεία είναι ότι ένα τέτοιο ιερό απεικονίζεται στο ρυτό της Ζάκρου.