ΤΟ ΕΚΘΕΜΑ
Ζάκρος, «Θησαυροφυλάκιο του Ιερού». 1500-1450 π.Χ.
Αυτό το μικρό σπονδικό αγγείο είναι ένα πραγματικό κομψοτέχνημα, προφανώς ένα από τα πολυτιμότερα τελετουργικά σκεύη του κεντρικού ιερού του ανακτόρου της Ζάκρου. Το σώμα και ο λαιμός του είναι κατασκευασμένα ξεχωριστά. Μάλιστα ο αρχικός πυρήνας ορείας κρυστάλλου από τον οποίο φτιάχτηκε το σώμα του αγγείου θα ήταν ιδιαιτέρως μεγάλος. Το αγγείο βρέθηκε σπασμένο σε εκατοντάδες μικρά κομμάτια, τα οποία ανασύνθεσαν με θαυμαστό τρόπο οι συντηρητές του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου. Ο δακτύλιος που περιβάλλει το σημείο της ένωσης σώματος και λαιμού κοσμείται με επίχρυσα ελεφαντοστέινα δισκία. Η υπερυψωμένη καμπυλωτή λαβή σχηματίζεται από δεκατέσσερεις κρυστάλλινες χάνδρες που συνδέονται με χάλκινο σύρμα και βρέθηκε σχεδόν άθικτη κατά την ανασκαφή, με τις χάνδρες στη θέση τους. Η δεξιοτεχνία του μινωίτη τεχνίτη φανερώνεται όχι μόνο στις διακοσμητικές λεπτομέρειες του ρυτού, αλλά και από το ότι κατάφερε να κατασκευάσει ένα αγγείο με λεπτά τοιχώματα χωρίς να ραγίσει την ιδιαιτέρως σκληρή πρώτη ύλη που χρησιμοποίησε. Όσο εντυπωσιακή είναι η τεχνική επιδεξιότητα που μαρτυρά το ρυτό, τόσο αξιοθαύμαστη είναι και η αισθητική του αρτιότητα. Η συμβολική αξία του αγγείου ως τελετουργικού σκεύους επιτείνεται από τη χρήση των πολύτιμων υλικών κατασκευής, την ορεία κρύσταλλο, το ελεφαντοστό και τα μέταλλα, καθώς όλα είχαν εισαχθεί στην Κρήτη από μακρινές περιοχές της ανατολικής Μεσογείου.