ΤΟ ΕΚΘΕΜΑ
Ναός Α Πρινιά. 650- 600 π.Χ.
Από τα σπουδαιότερα γλυπτά έργα της δαιδαλικής τέχνης του 7ου αι. π.Χ. είναι το υπέρθυρο της κύριας εισόδου του ναού Α στον Πρινιά. Στο πάνω μέρος του, στη θέση του φεγγίτη, υπάρχουν δύο πανομοιότυπες ένθρονες γυναικείες θεότητες, καθήμενες αντικριστά με τα χέρια να ακουμπούν στα πόδια. Οι θεότητες φορούν μακρύ πέπλο που συγκρατείται στη μέση με ζώνη, και τις πλάτες τους αγκαλιάζει λεπτό ιμάτιο. Το κάτω μέρος της ενδυμασίας τους είναι πλούσια διακοσμημένο με εγχάρακτα ζώα και γεωμετρικά μοτίβα. Στο κεφάλι τους φορούν πόλο, διακριτικό της θεϊκής τους φύσης. Τα πρόσωπα των μορφών του υπέρθυρου είναι τριγωνικά και έχουν τονισμένα αμυδαλόσχημα μάτια και φρύδια, χαρακτηριστικά της ανατολίζουσας τεχνοτροπίας της εποχής. Ο τύπος της ένθρονης θεάς απαντάται συχνά στην αρχαία ελληνική τέχνη. Στον ναό του Πρινιά εντοπίζεται το παλαιότερο γνωστό δείγμα του τύπου των καθισμένων θεϊκών μορφών. Η απόδοση των όγκων γίνεται χωρίς ανατομικές λεπτομέρειες και η θεϊκή ιδιότητα δηλώνεται με την απόμακρη έκφραση των τριγωνικών προσώπων. Κάτω από τις θεές, το επιστύλιο της θύρας κοσμείται με έξι ανάγλυφους πάνθηρες. Προχωρώντας προς το εσωτερικό του ναού θα έβλεπε κανείς το κάτω μέρος του επιστυλίου. Σε αυτό κάνουν πάλι την εμφάνισή τους οι δύο γυναικείες θεότητες, που ετούτη τη φορά στέκουν όρθιες. Παρά το γεγονός της αποσπασματικής διατήρησης, που επιτρέπει εναλλακτικές προτάσεις αποκατάστασης της σύνθεσης, τα γλυπτά του ναού του Πρινιά αποτελούν μοναδική πηγή πληροφοριών για την τέχνη και την αρχιτεκτονική της εποχής στην Κρήτη.